Het schetsen van herinneringen

Teun Swinkels

Teun Swinkels is bouwkundig ingenieur in Delft en is als architect werkzaam voor ziekenhuizen, ouderenzorg en psychiatrie. Hij nam samen met zijn echtgenote Anneke Franken al deel aan 6 Davidsfonds cultuurreizen. Schetsen en tekenen is een passie die hij ook tijdens zijn reizen graag beoefent.

"Ik beschouw tekenen als een basisvaardigheid, waarover iedere persoon zou moeten en kunnen beschikken. Jonge mensen en kinderen beschikken meestal over een vorm van eigen expressie die helaas snel verloren gaat. Bij sommigen gaat het door in een verder ontwikkelde vorm, gericht op gelijkenis, maar ook dat tekenen houdt veelal op. “Ik kan helemaal niet tekenen zeggen veel mensen”, en dat is jammer want dan missen ze ook de gelegenheid hun ‘kijken’ te oefenen. Goed: ik heb naast en in mijn werk altijd getekend en ik ken ook architecten die het tekenen op hun eigen wijze hebben beoefend, maar niet veel.                                                                                                        

Mijn boekjes, een andere manier van schetsen en reizen, beginnen in 2004 en op het ogenblik is boekje 38 in gebruik. De boekjes zijn per pagina genummerd en de onderwerpen zijn op aparte lijsten beschreven, dan kan ik onderwerpen gemakkelijk terugvinden. Een Cansonboekje telt 60 bladen en meestal 90 sketches."

Schetsen, sketching, tekenen: Syrië                          

Een groeiende groep reizigers, door nieuwe landstreken of door het leven, legt zijn indrukken van de weg vast in dagboeken en schetsboeken. 

In Ferrara schetste ik een kerkje, in afwachting van het openingstijdstip en zag een andere tekenaar aan het werk, die mij vroeg of ik ook kwam voor het tekenfestival: Diari di Viaggio. Nu heeft dat schetsen niets te maken met kunst of kunstenaars, zoals velen menen. Het gaat om kijken, indrukken die je wil bewaren en het plezier die indruk vast te leggen. Voor jezelf, zonder bijbedoeling.  

Het vangen van een sfeer in een reeks tekeningen. Later kijken naar de tekeningen, en naarmate de tijd verstrijkt worden de tekeningen schatkamers vol herinneringen.​

Van iedere tekening weet je na jaren de plek waar je zat of stond, de omstandigheden en nog veel meer.

Geen tekenaar tekent hetzelfde. Ieders hand is uit velen te herkennen: potlood of inkt, aquarel, soms ondersteund met foto's. 

Geschreven teksten, aantekeningen uit een museum, menu’s en gedroogde bladeren, ieder een eigen vorm. 

Het uitgangspunt is: gewoon beginnen als een beeld of omgeving je treft. Dat kan alleen als je je gereedschap bij de hand hebt. Proberen een eigen oorspronkelijke tekening te maken, die je indruk weerspiegelt. 

Je ontdekt een bron in jezelf.

Tekeningen reis naar Syrie, Davidsfonds 2008

Tekening TS-00487: Minaret, de Toren van de Bruid

Tekening van de minaret op het voorplein van de Grote of Umayaden-moskee in Aleppo. Een zeldzame ervaring, tekenen op  het plein van een van de mooiste en oudste moskeeën ter wereld. Een oude wens hier te zijn. (In Marokko lukte het niet om als niet-moslim in de grote moskee in Marrakech, te tekenen.) De moskee is een wereld op zich, waar families in de schaduw zitten en kinderen spelen. Een eerbiedwaardige man werpt zich op als mijn leidsman, controleert of de tekening klopt, wijst op de vogels en houdt nieuwsgierige kijkers weg. De minaret is volledig verwoest in 2012, de moskee is beschadigd.

Tekening TS-00488: De Waterraderen-Noria van Hama

Toen we laat in ons hotel in Hama, een complex in Sovjetstijl - alles veel te groot - aankwamen, realiseerde ik me dat 'de waterwheels', die water uit de Orontesrivier overbrengen naar hooggelegen viaducten vlakbij moesten zijn. Vroeg in de morgen vertrokken wij uit Hama, maar intussen had ik, nog vroeger, de tekening van drie wielen gemaakt, in een  doodstille stad . De wielen draaiden niet, daarom weerspiegelen ze op het stille water.

Tekening TS-00493: Kruisvaarderskasteel Krak des Chevaliers (Homs)

Een christelijk kruisvaarderskasteel, in het noorden van Syrië, oorspronkelijk daterend uit 1031, rijst als een burcht op uit de vlakte. De scheve muren dateren uit latere tijden om kanonnen te weerstaan. Een apart gevoel een kasteel te tekenen dat voorkwam uit de verhalen over de kruistochten, die ik toch associeer met mijn jeugd .

Tekening TS-00495: Kerk van Simon de Styliet, de pilaarheilige

Een vreedzaam heiligdom, met meerdere kerken. In het midden de kolom waarop de heilige 37 jaar verbleef.

Tekening TS-00496: De stad Doura-Europos aan de Eufraat

Aan de Eufraat lag de stad Dora Europos waarvan de ommuring nog bestaat. Alexander de Grote stond op de plek waar ik de tekening maakte ... zo stelde ik me het voor.

Tekening TS-00497: De Citadel van Aleppo 

De citadel van Aleppo is een onbewoonde bovenstad met ruines van duizenden jaren. Boven de poort, aan het einde van de brug is de troonzaal. Al tekenend verloor ik ons gezelschap en liep zoekend door de ruïnes.

Tekening TS-00499: De Tetrapylon in Palmyra 

Werelderfgoed, evenals alle vorige bouwwerken van mijn tekeningen. In de woestijn in het centrum van Syrie ligt de Romeinse stad Palmyra. Een centrale as van een kilometer met majestueuze kolommen, daarlangs tempels en gebouwen,  en ook deze Tetrapylon, een opzet van 4 maal 4 kolommen. Prachtig om te aanschouwen. Volgens een bericht in de krant The Guardian is deze tetrapylon door ISIS in 2017 verwoest.