chevron_left

Tussen worden en zijn, en opnieuw worden

Johan Smeuninx, directeur Davidsfonds Cultuurreizen 

 

Johan Smeuninx mag zich intussen 7 jaar directeur van Davidsfonds Cultuurreizen noemen. En die ‘titel’ kreeg hij niet zomaar. Al van jongs af aan zit reizen hem in het bloed.

 Johan: “Reizen, uit je omgeving breken, samenlevingen en culturen ontdekken, je horizon verruimen  … het hoort sinds mijn jeugd bij mij. Tijdens de schoolvakanties verkende ik fietsend met enkele vrienden de regio’s rond Moezel en Rijn. Met Interrail spoorden we naar Griekenland waar we traditionele dorpjes bezochten en bij mensen thuis logeerden. Later koos ik bewust voor een legerdienst in Duitsland, en dan nog in het Frans.” 

 “In 1986 studeerde ik aan de KU Leuven af als handelsingenieur. Met de organisatie AIESEC, een Erasmus uitwisselingsprogramma avant la lettre onder meer voor economen, kreeg ik de kans om mijn Frans te verbeteren. Er waren 40 kandidaten voor 11 plaatsen. Ik wist een plaats te bemachtigen, maar niet in Canada of Frankrijk. Mijn bedrijfsstage vond plaats in het Poolse Krakau. Ik verbleef er 3 maanden. Een geweldige déclic! Al de gangbare vooroordelen over het Oostblok (de muur stond er nog, Walesa zat in de gevangenis, er was pas een Poolse paus, Tsjernobyl ‘naast de deur’ was pas gebeurd) werden weggeblazen. Ik ontmoette er vooral vriendelijke en energieke mensen in een weerbare cultuur. Ook in Polen hebben mensen een hart, zijn ze bezorgd om hun kinderen. Krakau is mij nog altijd dierbaar. Die stage was een les voor het leven.”

 “Mijn eerste verre reis ging naar Colombia, het Colombia van Pablo Escobar en de FARC guerrilla. Mijn vrienden en ik waren er snel ‘de gringos’, want internationale toeristen zag je in Colombia toen amper. Toen wist ik het al: Latijns-Amerika ligt mij. Ik spreek intussen voldoende Spaans, een groot voordeel om er de dingen-des-levens te leren ontdekken. Na Ecuador in 2015 trok ik in september 2018 met vrouw, kinderen en vrienden door het prachtige Guatemala, waar we ook de Maya-kinderen ontmoetten via een onderwijsproject dat we steunen.”  

Altijd onderweg

Al snel blijkt dat Johan het reizen niet wil blijven beperken tot zijn privétijd. Ook professioneel wil hij meer van de wereld zien.

 Johan: “Mijn actieve loopbaan startte bij de financiële instelling CERA, maar na iets meer dan 2 jaar kreeg ik een geweldig aanbod bij Mastercard International, met een internationaal uit te voeren takenpakket. Een droomjob. Ik vertoefde vaak 3 à 4 dagen per week in het buitenland, vooral in Europa, de Verenigde Staten van Amerika en Israël. Het was druk reizen,160 vluchten op 220 werkdagen was een bepaald jaar de absolute piek." 

Bijna elke dag een ontmoeting met mensen die ik nog nooit had gezien in een nieuwe cultuur, super verrijkend!

 “Eind 1998 werd ik docent aan de toenmalige Katholieke Hogeschool Kempen (nu Thomas More), departement Bedrijfsmanagement en Toegepaste Informatica. Maar ook hier kon ik de reismicrobe niet loslaten. Ik werd er snel de coördinator van internationale stages, nadien coördinator (van alle departementen) Internationalisering. Ik merkte al snel dat bij veel studenten er amper een cultuur heerste om uit je eigen leefwereld te treden. Dat vond ik zonde. Ik was en ben er dan ook van overtuigd dat het aanbod mee de vraag creëert. En dus bouwden we stap na stap onze internationalisering uit: eerst naar Tsjechië, Turkije en Litouwen, later volgden China en India.” 

 “Onze studenten namen een cultuurbad, via proiecten met buitenlandse studenten, begeleide reizen met heel wat lokale ontmoetingen en uiteindelijk Erasmus stage- of studieverblijven. Zeker, er was al eens een echte cultuurshock, maar iedereen die deelnam sprak achteraf van een immense verrijking.”

Overstap naar Davidsfonds

Maar al dat reizen vraagt veel van een mens. Dus kiest Johan ervoor om zelf wat minder vaak in het vliegtuig te stappen en meer tijd met het gezin en vrienden door te brengen. In november 2012 wordt hij directeur van Davidsfonds Cultuurreizen en wil hij zijn reismicrobe aan andere mensen doorgeven.

Johan: “Davidsfonds Cultuurreizigers hebben heel wat gemeenschappelijks. De meerderheid is senior en kijkt terug op een geslaagde, drukke loopbaan. Wat hen het meeste bindt, is een onblusbare passie voor kunst en cultuur. Ze hebben honger om het reisprogramma ten gronde te beleven. Dat gemeenschappelijke willen we aanzwengelen tijdens de reis: samen ontbijten, samen een unieke ervaring beleven, samen ideeën uitwisselen ... Elke reis is een wordingsproces van samenzijn.” 

Op een cultuurreis van Davidsfonds kom je ook zo veel mogelijk in aanraking met de plaatselijke bevolking.

Johan: “Met de organisatie Vlamingen in de Wereld hebben wij de mogelijkheid om op bepaalde reisbestemmingen een Vlaming te bezoeken die er leeft en werkt. Een duidelijke meerwaarde om de lokale cultuur beter te leren kennen.”

 De fundamenten van elke reis zijn samengevat in 3 sleutelwoorden: ‘ontdekken, ontmoeten, genieten’.

“Uit marktonderzoek blijkt dan ook dat het samenzijn en de kwaliteit van onze reizen de motor van onze werking is. Onze reizigers willen geen ‘Davidsfonds Cultuurreizen light’. "

Reizen doe je niet alleen 

Een van Johan zijn eerste doelen bij Davidsfonds Cultuurreizen was de banden met de reisleiders versterken en uitbreiden.

Onze reisleiders vormen het cultureel hart van onze organisatie.

"Wij vinden hen via onze sociale contacten en ons uitgebreid netwerk van experts in verscheiden domeinen. Hun uitstraling in hun actief leven is ons symbolisch kapitaal. Mijn deur staat daarom altijd open voor onze reisleiders. Onder mijn beleid is hun aantal sterk toegenomen en worden ze ondersteund door externe (RoC) en interne vormingen. Ook in onze reisbrochures zijn de reisleiders sterk aanwezig. Zij brengen in een klare taal wat je als reiziger kan verwachten.”

Maar niet alleen de reisleiders zorgen voor het succes van Davidsfonds Cultuurreizen. Ook de samenwerking met de logistieke partner Omnia Travel zorgt voor een cruciale dynamiek.

Johan: “Een achtkoppig Omnia-team ondersteunt onze reizen. Dat verloopt prima met haast dagelijkse contacten. Beide maatschappelijke zetels liggen centraal in Leuven, dat maakt het gemakkelijker om bij elkaar eens binnen te springen. De regelmatige contacten en evaluaties verlopen in een hartelijke sfeer. Wij willen beiden de puntjes op de i zetten.”

Maatschappelijk relevant

Tegenwoordig liggen vliegtuigreizen zwaar onder vuur. Maar Davidsfonds Cultuurreizen was al bezig met zijn ecologisch voetafdruk lang voordat het een hot topic werd.

Johan: “Wij compenseren als enige in de Belgische reissector volledig de CO2-uitstoot in samenwerking met de internationale organisatie CO2logic. Voor elke vlucht geven wij een bedrag aan een project in Oeganda waar 95% van de bevolking bij het koken afhankelijk is van hout en houtskool. Door duurzame en veiligere houtkachels te installeren, reduceert CO2logic de ontbossing en dringt de kindersterfte terug. Niet alleen bossen maar ook mensenlevens worden zo gered.”

Maar ook op sociaal vlak draagt Davidsfonds Cultuurreizen zijn steentje bij.

Johan: “We zijn sinds kort ook actief in het sociaal toerisme samen met Steunpunt Vakantieparticipatie van Toerisme Vlaanderen. In het voorjaar 2018 organiseerden wij een dagreis naar Volkssterrenwacht Urania en de AED Studios of naar de Westhoek in het teken van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. In 2019 stonden er enkele dagreizen op het programma, in het teken van de Vlaamse Meesters. En ook in 2020 steunen we dat project door enkele daguitstappen uit te werken.”

In het hart

Tot slot vat Johan mooi samen wat reizen voor hem betekent.

“Reizen is voor mij leren begrijpen. De verwondering toelaten. Je wereldbeeld uitdiepen in open dialoog. In mijn gesprekken met onze reizigers voel ik dezelfde bezieling, die heftigheid, dat vuur, de drang om te leren ontdekken. Tussen worden en zijn, en opnieuw worden.” 

ZOEK EEN REIS